Van Bubbel naar vacuüm, en weer terug.
De crisis heeft ons de schellen weer van de ogen geworpen. Nooit zullen we weer ons zakelijke oordeelsvermogen laten vertroebelen door bonussen en zelfverrijking. De ogen zullen strak op de vaste economische bodem onder ons zijn gericht en ook de kleine lettertjes lezen we van nu af aan aandachtig door. Net zoals we, zo hebben ons alle economen geleerd, meer zullen uitgeven dan we hebben, want huishoudboekjes moeten met kleine potloodlettertjes bijgehouden worden en zuinigheid is troef. “NOT” hoor ik mezelf zeggen, mijn vingers gekruist op de rug. Wij, nederige burgers van deze grote enge boze wereld die inmiddels sneller communiceert dan wijzelf kunnen begrijpen, hebben helaas slechts een stand; de korte termijn. Lange termijn plannen, prognoses en economische verkenningen laten we graag over aan slecht betaalde politici, banken en CPB’s die het steevast bij het verkeerde eind hebben en zich altijd beroepen op factoren die ze toch écht niet hadden kunnen voorzien. Heren, duh, dat is nou eenmaal de grote kwaliteit van de “toekomst”. Die onvoorspelbaarheid. Wij, consumenten houden het liever overzichtelijk en leven graag met de dag en de hoed in de hand.
We hebben dan ook helaas geen goede voorbeelden. De regering, een coalitie van ondernemers partij en arbeidersbolwerk (je zou zeggen; een toonbeeld van gedeelde verantwoordelijkheid) geeft uit als het goed gaat en houdt de portemonnee stijf gesloten als de honger het sterkst is. Met ondernemen is het niet anders, als burgers kopiëren we immers graag het gedrag van onze bestuurlijke vaders en moeders. We ondernemen het liefst als je bijna meer kan verdienen met statisch huizenbezit, en houden daar met z’n allen mee op; bedrijven, banken, overheden, investeerders, pensioenfondsen, woningbouwcoöperaties, als het juist moet. We leggen alles stil als de rente het laagst is sinds mensenheugenis, stenen niets opbrengen, er in de rest van de wereld een ongelofelijke groei gaande is (China, Bazilië, Turkije, Afrika en gelukkig weer, de rest van economisch relevant Europa).
Ik zou zeggen: Ga nou eens weer ondernemen! Sla de handen eens ineen om investeringen weer mogelijk te maken (het kost op dit moment geen sous, dus dat kan het niet zijn…) Ga jezelf als land, bank, pensioenfonds of bedrijf geen martelende restricties opleggen om de tering naar de nering te zetten. Er is immers geen probleem, zo zei mij eens een oude baas van me, dat niet op te lossen is met een beetje extra omzet. Een waarheid, een waarheid. Die tekorten los je niet op met minder inkomsten, maar juist met meer. Vort met de geit!
Frans Hoekman